Strateji Haritası ve Kurumsal Karne
Strateji Haritası
Bir organizasyonun (kurumun) ‘değer üreten’ stratejisini ortaya koyan (kurumsal karnenin) dört boyut modeli, yönetim birimlerine kurumun önceliklerini ve yönelimini değerlendirirken kullanabilecekleri bir dil sunar. Böylece performans ölçümlerini, sadece birbirinden bağımsız dört boyutta yer alan performans göstergeleri olarak değil, aynı zamanda kurumsal karnenin dört boyutundaki hedefler arasında bir neden-sonuç ilişkileri ağı olarak da görülmesini sağlar. Yönetim açısından irdelemenin kolaylaşmasını sağlayan bu ilişkiler ağının genel gösterimine strateji haritası adını veriyoruz. Strateji haritasını, kurumun stratejisini oluşturan bileşenleri arasındaki neden-sonuç ilişkilerinin görsel bir betimlemesi olarak düşünebiliriz.
Kurumsal karnede boyutlar arasında neden-sonuç ilişkisi, “strateji haritası” ile açık bir şekilde ortaya konmaktadır. Strateji haritası, çalışanların yaptıkları iş ile kurum stratejileri arasındaki bağlantıyı açık bir şekilde görmelerini sağlamaktadır. Strateji haritasında kurumsal karnenin dört boyutunun her biri ile ilgili stratejik amaçlar yer almaktadır.
Strateji haritası, temel olarak kurumsal karnenin dört boyut modelinden yola çıkarak geliştirilmiştir. Stratejiyi açık ve kesin ifade etmek için farklı yaklaşımlar uygulanabileceğini biliyoruz. Hangi yaklaşımı kullandığınızdan bağımsız olarak strateji haritası, stratejiyi tanımlamak için düzenli ve tutarlı bir yöntem (yol) sunmaktadır, böylece hedefler ve göstergeler belirlenerek yönetilebilir. Strateji haritası, stratejinin ifadesi ile uygulanması arasındaki kayıp olan bağlantıyı ortaya koyar.
Aşağıda görülen strateji haritası şablonu, stratejinin bileşenleri ve bunlar arasındaki karşılıklı ilişkileri göstermektedir.


Strateji Haritası Nasıl Oluşturulur
Strateji Haritasını Oluştururken aşağıdaki sorulara cevap ararız. Her boyutta ayrıntılı bir irdeleme ile kurumsal karnenin dört boyut modeli ışığında stratejimizi ve temel bileşenlerini tasarlayabiliriz.
UNUTMAYIN! Strateji haritası yukarıdan aşağıya doldurulur, aşağıdan yukarıya okunur ve uygulanır.
Amaç-Hedef Boyutu Soruları
"Bu boyut vizyonunuzu yansıtır. Burada yöneticiler birimlerinin ölçülebilir hayal cümlesini yazmalıdır. Zira ölçülemeyen her bir hayal cümlesi romantik bir söylem olarak kalır."
* Stratejik Planda gösterilen ana hedeflerinize ulaşmak için (kısa ve orta vadeli) ölçülebilir ve öncelikli ara hedefleriniz nelerdir? İlk gerçekleştirilmesi gereken hedefinizi belirleyiniz.
* Bu hedefinizi gerçekleştirmek için sinerji yaratmak isteseydiniz, sloganınız tek cümle ile ne olurdu?
Hedef Kitle Boyutu Soruları
"Burada ise misyonunuzu düşünmelisiniz. Biriminizin hizmet ettiği alan/sektörde diğer kurumların aynı birimlerinden farklı daha iyi ne yaptığınız sorusu akla gelmelidir"
* Amaç-Hedef boyutunda belirlediğiniz hedefinizin sonuçlarını doğrudan değerlendirecek kitle (iç ve dış) kimlerden oluşmaktadır?
* Hedef kitlenizi oluşturan gruplara ne gibi değer önermeleri sunuyorsunuz?
* Amacınızı gerçekleştirdiğinizde hedef kitlenizin iş ya da sosyal yaşamında neleri olumlu yönde değiştireceksiniz?
Operasyon Boyutu Soruları
"Kıt kaynaklarla hayalinizi gerçekleştirmeniz ve fark yaratmanız bekleniyor, ayrıca tüm bunları yaparken doğaya da zarar vermemelisiniz. Peki nasıl? Elbette ortak akıl ve yenilikçi fikirlerle..."
* Hedefinize ulaşmak için önerdiğiniz değerleri gerçekleştirecek hangi kilit stratejik iş ve iş birlikleri yapmanız gerekiyor? Bunları yaparken maliyet-kalite-zaman ölçütlerini de gözönünde bulundurarak katılımcılık ve yönetişim, yenilikçilik ve düzenleyici süreçler perspektiflerinden hangi stratejik operasyonlarını yapacağınızı belirleyiniz.
Kurumsal Öğrenme ve Gelişim (KÖG) Boyutu Soruları
"En başta belirlediğiniz vizyon cümlesindeki hedeflerinize ulaşmak için elinizdeki sermayelerin farkında mısınız? Sahip olduğunuz sermayeleri, birbirinden bağımsız sinerji yaratması yerine uyumlandırmanız gerekiyor. Bir diğer anlatımla vizyonunuza göre sermayenizi geliştirmeniz gerekiyor. Bu ne demek, basit anlatımla yazılımcınız var ama bilgisayarınız yok ya da tam tersi...ya da hem yazılımcınız hem de güçlü bilgisayarınız var ama sağlıklı çalışma ortamı/kültürü yok...O nedenle ilk kolların sıvanacağı hatta en zor ve bu nedenle en önemli yer burası...Yetkinlikler geliştirilmeden, bilgi ekonomisi oluşturulmadan ve huzurlu bir çalışma ortamı/kültürü yaratılmadan hedefe ulaşmak olanaksız"
Hedefinizi gerçekleştirmek için insan, bilgi ve örgüt sermayesi perspektiflerinden bakıldığında nelere sahipsiniz, nelere ihtiyaç duyuyorsunuz ve bunları nasıl gerçekleştirmeyi planlıyorsunuz?
Bu soruları her boyutta cevaplandırarak Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı için oluşturduğumuz örnek strateji haritamız aşağıdaki gibidir.


Kurumsal Karne
Nedir?
Kurumsal karne (balanced scorecard), ölçme esasına dayalı bir stratejik performans yönetim sistemidir. Kurumun misyonunu ve stratejilerini kapsamlı bir performans ölçütleri (gösterge) setine dönüştürür ve stratejik performans ölçümü ve yönetimi için bir çerçeve oluşturur.
Neden ihtiyaç duyarız?
Performans ölçüm sisteminde kurumsal karnenin temel görevi, performansın farklı yönleri arasındaki dengenin ve sistemin bileşenleri arasındaki bağlantının kurulmasıdır ve ölçüme esas objektif bir çıktı oluşturmasıdır.
Kamuda uygulanabilir mi?
Kurumsal karne yöntemi, performans ölçümünü farklı boyutlardan ele alması yanında stratejik yönetim sürecine ve bireysel amaçlarla kurumsal amaçların uyumlaştırılmasına katkı sağlaması nedeniyle kamu sektöründe performans ölçümü konusunda yapılacak çalışmalarda kullanılabilecek etkili bir araç olma potansiyeline sahiptir.
Kamu’da neyi kolaylaştırır?
Kurumsal karnenin merkezinde yer alan stratejiler kamu kurumunun misyonuna ulaşması için önceliklerinin neler olduğunu yansıtmaktadır. Kurumların bu önceliklerden yola çıkarak hedeflerini oluşturması ve faaliyetlerini şekillendirmesi beklenmektedir.
Çalışanlar açısından önemi nedir?
Kurumsal karnede yer alacak performans göstergelerinin ve hedeflerinin bu öncelikler göz önünde bulundurularak seçilmesi stratejilerin tüm çalışanlarla paylaşılmasına, sonuçlara ulaşmayı sağlayacak yenilikçi süreçlerin oluşturulmasına, karar alma süreçlerinde gereksinim duyulan bilgilere ulaşımın sağlanmasına, çalışanların elde edilen sonuçlar ile ilgili sorumluluk almalarına ve kurum içi iletişime katkı sağlayacaktır.
Kurumsal karne yönteminin stratejileri ve organizasyonun misyonunu temel alan yapısı ve çoğu zaman köklü bir değişimi gerektirmesi nedeni ile üst yönetimin ve birim yöneticilerinin desteği ve liderliği olmaksızın uygulanması mümkün değildir.